مطالعه خصوصیات زمین شناسی مهندسی گرانیت شیرکوه (جنوب غربی شهرستان یزد)

توده گرانیتی شیر کوه در جنوب غربی شهرستان یزد با وسعت بیش از 1000 کیلومتر مربع و سن ژوراسیک میانی یکی از ارتفاعات مهم ایران مرکزی است. مطالعات خصوصیات زمین شناسی مهندسی گرانیت شیرکوه به دلیل استفاده از این سنگ ها به عنوان سنگ نما، لاشه و مالون و همچنین ساخت سازه بر روی آن ها ضرورت دارد. در این پژوهش براساس بازدیدهای صحرایی و مطالعات پیشین رخنمون های مناسب توده گرانیتی شناسایی شد و 5 ایستگاه مطالعاتی در ناحیه تعیین گردید. برای تعیین ویژگی های زمین شناسی مهندسی اطلاع از وضعیت ناپیوستگی ها و شناخت ویژگی های سنگ شناسی، فیزیکی، مکانیکی و شاخص های مهندسی هوازدگی ضرورت دارد. با مطالعه مقاطع نازک از نمونه های تهیه شده از 5 ایستگاه خصوصیات کانی شناسی، بافت و نام زمین شناسی گرانیت ها تعیین گردید. با توجه به نتایج حاصل شده توده گرانیتی شیرکوه متشکل از تونالیت، گرانودیوریت و گرانیت می باشد. مطالعات سنگ شناسی وجود شکستگی های میکروسکوپی و دگرسانی در کانی های این گرانیت ها را نشان می دهد . در این پژوهش خصوصیات فیزیکی، مکانیکی و شاخص های هوازدگی با انجام آزمون های استاندارد تعیین گردید. وزن واحد حجم این گرانیت ها از 59/2 gr/cm3 در ایستگاه دشتک تا 84/2 gr/cm3 در ایستگاه عقاب کوه متغییر است. میزان جذب آب این سنگ ها کمتر از 1% است. کمترین مقاوت تک محوری در حالت خشک، در ایستگاه طزرجان 8/51mpa و بیشترین آن در ایستگاه عقاب کوه 9/166mpa اندازه گیری شد. بیشترین وکمترین مقاوت کششی در حالت خشک، 6mpa (ایستگاه عقاب کوه) و 7/2 mpa (ایستگاه طزرجان) است. شاخص دوام داری این سنگ ها بعد از 20 سیکل حداقل 90/95 درصد (ایستگاه طزرجان) و حداکثر 47/97 درصد (ایستگاه عقاب کوه) است. براساس طبقه بندی دیر و میلر برای سنگ های بکر در حالت خشک سنگ های ایستگاه های عقاب کوه در رده bm، مزرعه خسرو در رده cl، علی آباد در رده cm، طرزجان در رده cl و دشتک در رده cl قرار می گیرند. در پایان برای تعمیم داده های ایستگاه های مطالعاتی به کل توده از تصاویر ماهواره ای استفاده شد و نقشه زمین شناسی جدیدی نیز از محل ترسیم گردید.